İçindekiler
Kripto para cüzdanı ve Bitcoin cüzdanı seçerken dikkat edilmesi gereken hususları, hangi kripto para cüzdanına ihtiyacınız olduğunu keşfetmek için bu detaylı rehberden yararlanabilirsiniz. Kripto para cüzdanı nedir? Dijital cüzdan ne işe yarar? Donanım cüzdanı nedir? Soğuk cüzdan nedir? Kripto para cüzdanı nasıl alınır? Hangi kripto para cüzdanı daha güvenlidir? Tüm bu soruları yanıtlamak için dilerseniz Bitcoin wallet rehberimize geçelim.
Kripto Para Cüzdanı Nedir? Nasıl Çalışır?
Bitcoin, Ethereum ve diğer kripto varlıkları güvenle muhafaza edebilmeniz için öncelikle bir kripto para cüzdanına ihtiyacınız var. Fon olarak elinizde bulundurduğunuz Bitcoin ve türevi kripto paralarına ait özel bilgileri saklayan ve alım satım ve transfer işlemlerinde blockchain ağıyla iletişim kuran dijital cüzdanlar pek çok kategoriye ayrılıyor.
Kripto para cüzdanları ve Bitcoin cüzdanları açık anahtar (public key) ve özel anahtar (private key) bilgisiyle birlikte oluşur. Cüzdan, kripto paralar değil, bu paraların varlığını ispatlayan Blockchain verilerini depolar, başka bir deyişle kripto para cüzdanlarında para değil işlem kayıtları tutulur. Cüzdanlar blockchain kripto para birimi kayıt defterleriyle iletişime geçtikten sonra bu fonların ispatı için yukarıda da bahsettiğimiz private key ve public key kullanır.
Private Key ve Public Key Nedir?
Sizin de bildiğiniz gibi Bitcoin de dahil kripto para birimleri fiziksel bir yapıya sahip değildir. Tüm kripto para birimleri ve bunlar üzerinde yapılan alım, satım, transfer gibi işlemler blockchain ağı üzerinde yer alan kayıt defterlerinden ibarettir. Dolayısıyla blokzinciri ağı üzerinde gerçekleşen tüm işlemlerde, hesabın ve hesap içerisindeki fonların varlığını ispatlayan bir nevi anahtara ihtiyaç duyulur. Pirvate key (özel anahtar) ve public key (açık anahtar) bu ispatı sağlama işini üstlenirler. Bu anahtarların ikisine aynı anda sahip olunmadan hesabın içindeki fonlarla hiçbir işlem yapılamaz. Açık ve gizli anahtarlar 256 bit gibi kuvvetli şifreleme standartları ile birbirlerine bağlı şekilde çalışırlar. Özel anahtar verisi ile açık anahtar verisine ulaşmak mümkünken açık anahtar verisi ile özel anahtar verisine ulaşmak mümkün değildir.
Kripto Para Cüzdan Çeşitleri Nelerdir?
Kripto fonlarınızı muhafaza edip, onlara erişmek için farklı yollar sunan birkaç kripto para cüzdan türü bulunmaktadır. Kripto para cüzdanları kendi içlerinde de ayrılmak üzere üç farklı kategoride incelenebilir. Bunlar; yazılım cüzdanı, donanım cüzdanı ve kağıt cüzdanlardır. Bitcoin cüzdanları güvenlik, taşınabilirlik, coin çeşitliliği, gizlilik ve anonimlik düzeyi, kullanım arayüzü, müşteri desteği, transfer komisyonları ve diğer değişkenlere bağlı olarak farklılık göstermektedir. Size en uygun olan kripto para cüzdanını bulmak için iki kritik adım vardır. Öncelikle, ne tür bir kripto cüzdanına ihtiyacınız olduğuna karar vermeli ve ihtiyacınıza uygun olan cüzdanlar arasından sizin için en uygun olanını tercih etmelisiniz.
Kripto Para Yazılım Cüzdanları
En çok kullanılan kripto para cüzdanlarından biri olan yazılım cüzdanları masaüstü, mobil veya çevrimiçi formatta olabilir.
Masaüstü Cüzdanlar
Masaüstü cüzdanlar Windows, Mac veya Linux çalıştıran bilgisayarlara kurulan yazılım cüzdanı çeşididir. Masaüstü kripto para cüzdanlarına yalnızca indirildikleri cihazlardan erişim sağlanabilir. Masaüstü cüzdanlar, en yüksek güvenlik seviyelerinden birini sunar, fakat cüzdanın kurulduğu bilgisayar virüslüyse veya saldırıya uğramaya müsaitse cüzdanda muhafaza edilmek istenen tüm kripto fonlar kötü niyetli kişiler tarafından farklı bir adrese çekme riskini taşır. En çok kullanılan masaüstü kripto para cüzdanları şunlardır:
- BitPay
- Electrum
- Bitcoin Core
- Samourai Wallet
Çevrimiçi Cüzdanlar (Online Cüzdan)
Çevrimiçi cüzdanlar vekil (bulut) sunucular yardımıyla çalışır ve internet bağlantısı bulunan akıllı bir cihazla herhangi bir yerden erişilebilir. Çevrimiçi cüzdanlar, erişim kolaylığı konusunda daha elverişli olsalar da, private key çevrimiçi olarak bulut sunucularda tutulur. Private key’in tutulduğu sunucuya yapılan bir saldırının başarılı olması durumunda özel anahtar üçüncü kişiler tarafından ele geçirilebilir. Böyle bir durumda tüm kripto paraların yönetimi saldırıyı gerçekleştiren kötü niyetli kişilerin eline geçebilir.
Mobil Cüzdanlar
Mobil kripto para cüzdanları telefon uygulamasıyla çalışırlar ve kullanım kolaylığı bakımından diğer cüzdanlardan daha avantajlıdır. Bir diğer avantaj ise Bitcoin geçen mağazalarda telefonun NFC özelliği veya kamera yardımıyla tarama özelliği kullanılarak alışveriş yapılabilmesidir. Mobil bitcoin cüzdanlarının da belli başlı riskleri vardır, bunlar; telefonunuza erişimi olan ve cüzdan pin’ini bilen birinin fonları kullanabilme riskidir. En çok kullanılan mobil kripto para cüzdanları şunlardır:
- Bitcoin Wallet (Android & IOS)
- BitPay (Android & IOS)
- Electrum (Android & IOS)
- Blockchain Wallet (Android & IOS)
- Edge (sadece IOS)
Kripto Para Donanım Cüzdanları
Soğuk cüzdan olarak da bilinen kripto para donanım cüzdanları, en üst seviye güvenlik sunan alternatif olarak değerlendirilebilir. Medyaya yansıdığı kadarıyla şimdiye kadar hiç donanım cüzdanı hırsızlığı yaşanmamıştır. Portatif belleklere benzeyen donanım cüzdanları herhangi bir bilgisayara takılarak kullanılabilir. Donanım cüzdanlarının bu denli üst düzey güvenlik sağlamasının sebebi internete bağlı olmamalarıdır.
Donanım cüzdanların ilk kurulumu esnasında rastgele 12 veya 24 kelimeden oluşan bir “seed” kodu yaratır. Donanım cüzdanı kullanıcısı bu özel kelimeleri sanal ortam olmamak şartıyla bir yere not almalıdır. Zira PIN kodunun 3 defa yanlış girilmesi, cüzdanın çalınması, kaybolması, yangında zarar görmesi ya da teknik bir arıza oluşması gibi talihsiz durumlarda sözünü ettiğimiz bu seed bilgisi sayesinde kripto paralara yeniden ulaşılması mümkün olur. Kripto para cüzdanı olarak kullanabileceğiniz en popüler soğuk cüzdanlar şunlardır.
| İsim | Fiyat | Özellikler |
|---|---|---|
| Ledger Nano S ve Ledger Nano X | 450₺ ve 1042₺ | Dijital ekran. İşlemleri fiziksel olarak onaylamanız için basmanız gereken iki düğme. PIN kodu ve kurcalama önleyici mühür. |
| Trezor | 99$ Dolar | Ekran; iki düğme; cüzdan 24 sözcük ve parola ile desteklenebilir; PIN kodu. |
| KeepKey | 99$ Dolar | Dijital ekran; PIN kodu, 24 sözcük ile desteklenebilir, Chrome uzantısı ile geri kurtarma yapılabilir. |
Kağıt Cüzdanlar
Kağıt cüzdanlar diğer bitcoin cüzdanlarına ve kripto para cüzdanlarına göre oldukça ilkel kalıyor ama son derece güvenli bir cüzdan modeli olduğunu söyleyebiliriz. Kağıt cüzdanlar, üzerinde private key ve public key yazılı olan bir kağıt parçası olarak basit bir ifade ile tanımlanabilir (özel ve açık anahtarların yanı sıra işlem kolaylığı açısından QR kod da bulunabilir). Kağıt cüzdanların en büyük avantajı hiçbir şekilde internete, wi-fi veya bluetooth aygıtlarına bağlanamamaları ve bu nedenle bu mecralar üzerinden gelebilecek siber saldırılara karşı son derece dirençli ama ilkel bir kalkan oluşturmalarıdır.
Kağıt cüzdanlar son derece güvenlidir fakat bir o kadar da hassastırlar. Üzerine sıvı dökülmesi, yanması ya da mürekkebin silinmesi gibi son derece talihsiz durumlarda, kağıdın yedeği yoksa paralar kaybedilebilir. Diğer bir yandan tüm kripto para cüzdanları için geçerli olan kağıdın istenmeyen biri tarafından ele geçirilmesi riskine karşı da dikkatli olmak gerekir.
