ICO Nedir? İlk Coin Arzı Nedir?
Önsöz
Son yıllarda özellikle finans ve ticaret alanında blockchain teknolojisinin avantajları ve Btcoin’in yükselmesinden dolayı çok büyük değişiklikler yaşanıyor. Geçtiğimiz yıllarda gerçekleşen en büyük değişikliklerden biri de Initial Coin Offering’lerin (ICO’lar) tanıtılması oldu. Kripto dünyasında son bir sene boyunca en popüler sorular arasında “ICO nedir?” sorusunun olması kendiliğinden değil. ICO, kripto para arzı anlamına gelmektedir. Projelere fon toplamak amacıyla, yeni üretilen bir coin ya da kripto varlığın, Bitcoin, Ethereum gibi popüler kripto paralar karşılığında satışa sunulması sürecini tanımlamaktadır. Ödemeler genellikle Bitcoin ya da Ethereum ile yapılır fakat bazı durumlarda itibari paralar da kabul edilir.
Kripto para yatırımcıları, ICO’su yapılan kripto paraların şirketlerinin başarılı olacağı ve talep yaratarak tokenlarının değerini yükselteceği beklentisi ile ICO’lara katılım sağlarlar. Dilerseniz “ICO Nedir?” sorusuna daha ayrıntılı bakalım…
İçindekiler
ICO Nedir? ICO Tarihi
ICO gerçek anlamda Temmuz 2014’te kullanıcıların dikkatini çekmiştir. Bu dönemde Ethereum 18.4 milyon dolara yükseldi ve yeni bir ICO çağına girildi. Ethereum’un başarısı ile ICO’lar, bir şekilde projeye entegre edilmiş bir token olarak kripto projesinin gelişimini finanse etmek için fiili yöntem haline geldi. 2013’ten beri ICO genellikle yeni kripto para birimlerinin geliştirilmesini finanse etmek için kullanılmaktadır. Yani bir ön hazırlık niteliği taşıdığı söylenebilir. Önceden oluşturulmuş token, talep varsa tüm kripto para borsalarında kolayca satılabilir ve takas edilebilir.
ICO Nedir, ICO Nasıl Çalışır?
ICO Nedir? sorusuna açıklık getirmek için şöyle bir görsel hazırladık. Ana konsepti basit bir şekilde anlamak için aşağıdaki tabloya bakabilirsiniz
Bir kripto para birimi geliştiricisi ICO aracılığıyla para toplamak istediğinde, genellikle projenin manifestosunu (whitepaper: projenin çözdüğü problemleri, sunduğu çözümleri, sağladığı avantajları ve teknik detaylarını paylaşıldığı doküman) yayınlayarak ne hakkında olduğunu, projenin tamamlanmasının ardından ihtiyaç duyulacak para miktarını, kurucuların kaç coinini ellerinde tutacaklarını, hangi türden para kabul edeceklerini (bazı projeler itibari para da kabul eder) ve ICO kampanyasının ne kadar süreceğini hesaplamalıdır. Genellikle, ICO tokenları Ethereum blockchain’i üzerinde ERC-20 transfer ağını takip ederek yaratılır, aynı zamanda ERC-20 coinleri olarak da bilinir.
Proje kampanyası sırasında, projenin meraklıları ve destekçileri, projenin bazı tokenlarını dijital para birimi veya itibari para birimleri ile satın alır. Bu madeni paralara jeton veya token denir denir. Satılan bu tokenlar yatırımcılara satılan bir şirketin hisselerine benzer, normal olarak da kullanıcılar hissedar sayılır, ellerinde token tutan yatırımcılar bazı projelerde hak sahibi olabilir. Toplanan para firma tarafından talep edilen asgari fonları karşılamıyorsa, para destekçilere iade edilebilir ve ICO başarısız sayılır. Projenin finansman gereklilikleri belirtilen zaman diliminde karşılanırsa, toplanan para projenin hedeflerini doğrultusunda kullanılır.
Ethereum’un yanı sıra Stellar, NEM, NEO, ve Waves gibi platformlar da dijital tokenların oluşturulmasını ve yayınlanmasını destekleyen altyapıya sahiptir. Buna karşılık, tam anlamıyla çalışan bir blockchain’e sahip bazı şirketler ise dijital varlıklarını kendi platformlarında yayınlamayı tercih ederler.
Peki ICO’lar Ne İçin Kullanılıyor?
Finanasal anlamda getiri potansiyeline gerçekten sahip olan bir fikrinizin olduğunu varsayın ama bu fikri hayata geçirmek için elinizde yeterli maddi kaynak yok. Normal şartlarda böyle bir durumda yapmanız gereken, projenizi fonlamak için yatırımcılara gitmeniz ve yatırımcılara projenizi sunarak fon sağlamanız gerekir. ICO’yu aynı senaryonun kripto para birimleri üzerinden gerçekleşen sürümü gibi düşünebilirsiniz. Farkı ise belirli yatırımcılar dışında kitle fonlamasını desteklemesidir.
Avantajları
- Ürün veya fikir yatırımcıların desteği ile ortaya çıktığından belli bir destekçi veya yatırımcı sayısı her zaman vardır.
- Bazı şirketler yatırımcı bulmak için kapı kapı dolaşırken, ICO ile dünyanın herhangi bir ülkesinden anında para toplamaya başlayabilirsiniz.
- Fikir için gerekli yatırım fonu bulamayan ancak fikir ve ekibi hazır olan kuruluşların aradıkları desteği bulabilecekleri yegane oluşumu sağlar.
Dezavantajlar
- Yapılan ICO sayılarının abartılı bir şekilde artmasıyla yatırımcıların bu projelere olan bakışının negatif yöne evrilmesine ve projelerin güveninin sorgulanmasına neden olabilir.
- SCAM diye de tabir edilen dolandırma amacıyla ortaya çıkan projeler, başarılı projelerin ICO kapsamında almayı hedefledikleri yatırım ve güvenin karalanmasına neden olur.
Yatırımcılar Hangi ICO’ya Yatırım Yapacağını Nereden Biliyor?
Öncelikle Şunu belirtmekte fayda var; fikrin iyi olması projenin de iyi olacağı anlamına gelmiyor. Fikir çok iyi olmasına rağmen iyi tanıtılmadığı için yatırımcılar tarafından rağbet görmeyebilir. Bazı durumlarda ICO’ların tamamen sahte çıktığı da olmuştur. ICO nedir bildiğinize göre bir ICO’yu araştırırken mutlaka dikkatli olun. Yatırımcıların dikkat etmesi gereken iki etken. ICO Nedir, whitepaper.
- Yol Haritası: Whitepaper’da yayınlanan yol haritalarında hedef edindikleri neler? Ne yapmayı planlıyorlar ve başarmaları için ne kadar zaman gerekiyor?
- Token’lar: Ne kadar token basılacak ve proje sahipleri ve geliştiricileri ellerinde ne kadar token tutacaklar?
- Rekabet: Projenin ya da fikrin herhangi bir rakibi var mı? Eğer rakibi varsa rakibinden farklı olarak neler yapıyor?
- Kaynak Kullanımı: Proje sahipleri ve geliştiricileri ICO’lardan topladıkları parayı nasıl kullancaklar?
- Ekip: Projede hangi ekip çalışıyor, ekibin niteliği var mı? İyi ve ilgili bir geçmişleri var mı? Daha önce benzer veya başarılı bir projede çalışmışlar mı?
ICO Dolandırıcılığından Korunmak İçin Yapılması Gerekenler?
ICO Nedir sorusu ile yola çıktınız ve bir takım avantaj ve dezavantajların olduğunu biliyorsunuz. Bu dezavantajların arasında dolandırılmaya açık bir yapıya sahip olabileceğini de öğrendiniz, peki buna karşılık siz ne yapmalısınız? İşte uzak durmanız gereken unsurlar.
Tanınmayan Geliştirici Ekip
Sistem tamamen merkeziyetsiz bir biçimde çalışıyor. Ama yine de insan parasını tamamen bir yabancının eline verirken iyi düşünmeli. En azından kurucuların kim olduğunu bilmek lazım.
Çok Cazip Teklifler
Unutmayın, fare bedava peynirin tadına sadece kurulan tuzakta varabilir. Eğer projenin gelir yüzdesi, fazlasıyla iyi ve inandırıcılık seviyesini zorlayacak ölçüde yüksekse, geliştiricilerin ve proje sahiplerinin bunun için çok iyi bir sebebi olmalı. Aksi halde, bu peynirde tuzak var demektir.
WhitePaper (Yol Haritası) Net Değil
Eğer proje, işini ciddiye alan bir ekip tarafından hazırlanmışsa, en azından bir sonraki yıl için detaylı yol haritası bulunmalıdır. Web sitesinde, wihitepaper veya ligtpaper’da yazılanlar “havalı, çok havalı, aşırı derecede havalı – ne duruyorsun, bize güven ve paranı ver” sloganları ile doluysa muhtemelen birkaç kez kere düşünmelisiniz. Ayrıca araştırmanızı yaparken güvenli kaynaklardan yaptığınızdan emin olun. “ICO Nedir” sorusunu araştırdığınız özveri ile araştırın.
Başarılı Bir ICO Örneği
ICO Nedir sorusunu pekiştirmek için başarılı bir örnek verilmeden olmaz. Bitdegree teknolojik yetenek kazanımı sunan dünyanın ilk blockchain destekli online eğitim platformudur. Proje kitlesel satışta yaklaşık 32.500 ETH topladı ve başarılı bir şekilde hard cap’e ulaştı. Daha fazla inceleme için Coin İnceleme sayfamızı ziyaret edebilirsiniz.
EOS projesi, en yüksek fon toplayan ICO’lar arasında yer almaktadır. ICO’da satılan 100 Milyon adet EOS’tan 196 Milyon Dolar’ın üzerinde fon topladıktan sonra her 23 saatte bir düzenlenen açık arttırmalar ile 2 Milyon EOS, en yüksek teklifi veren katılımcıya satılmıştır. EOS, toplamda 1 Milyar adet EOS satışından 4 Milyar Dolar’ın üzerinde fon toplamayı başarmıştır.
