Ethereum 2.0 Süreci Nedir? ETH 2.0’a Kapsamlı Bir Bakış
Ethereum Serenity Nedir?
İçindekiler
Önsöz
Serenity olarak da bilinen Ethereum 2.0, Ethereum Blockchain’inin uzun zamandır beklenen yükseltmesidir. Bu süreç sadece bir yükseltme veya sıradan bir güncelleme olarak görülmemeli, Serenity süreci Ethereum ağı için köklü bir değişiklik anlamına geliyor. Bu ağın, piyasa değeri açısından dünyanın en büyük ikinci kripto para birimine ev sahipliği yaptığı göz önüne alındığında, geçişin sorunsuz ilerlemesi gerekiyor. Kelimenin tam anlamıyla milyarlarca dolar tehlikede olabilir.
Ethereum 2.0 Yol haritası • Serenity Yol Haritası
- Evre 0: İşaret Zinciri (Q1 / 2020)
- Evre 1: Parça Zincirleri (2021)
- Evre 2: eWASM (Yeni Ethereum Sanal Makinesi) (2021)
- Evre 3: Devamlı İyileştirme (2022)
Ethereum Blok Zinciri
Genel Not: Makaleye konu olan Ethereum 2.0 güncellemesi ayrıca “Ethereum Sernity, ETH2 ve ETH 2.0” olarak da tanımlanmaktadır. Bu makale boyunca, bu kullanımlar arasında geçiş yapacağız.
2013 yılında, bir Bitcoin programcısı ve Bitcoin dergisinin yayıncısı olan Vitalik Buterin, Ethereum teknik incelemesini yayınladı. Ethereum, Blockchain teknolojisini ödemelerin ötesinde uygulamayı amaçladı.
Ethereum, genel amaçlı bir Blockchaindir. Diğer birçok Blockchain gibi, açık kaynaklıdır, halka açıktır ve kendi para birimine sahiptir. Ethereum platformunun kripto para birimi Ether veya ETH olarak tanımlanır.
Genel amaçlı bir Blockchain, geliştiricilerin akıllı Sözleşmeler oluşturmak için kullanabilecekleri bir programlama dili sağlayan merkezi olmayan bir platform olduğu anlamına gelir. Akıllı Sözleşmeler, ağın her düğümünde çalışır ve dApp adı verilen merkezi olmayan uygulamaların geliştirilmesini mümkün kılar. Bu DApp’ler, Blockchain teknolojisinin olağanüstü özelliklerini miras alır, yani kurcalamaya karşı korumalı, şeffaf, güvenilir ve emniyetlidir.
Ethereum 2.0 Nedir?
Özetle, Ethereum 2.0 -diğer adlarıyla Serenity ve Eth2, Blockchain’in Bitcoin tarafından da kullanılan Çalışma Kanıtı (Proof of Work, PoS) fikir birliği mekanizmasından Hisse Kanıtı (Proof of Stake, PoS) protokolüne geçmesine verilen addır. Bu, beş yıldır kullanılan denenmiş ve test edilmiş bir protokolden yeni ve daha performanslı olması beklenen başka bir protokole geçişi temsil ediyor.
Bu, yepyeni bir kripto para biriminin ortaya çıkmasına neden olmaz -Ether tamamen aynı olacaktır. Bunun yerine, değişikliklerin çoğu arka planda olacak, muhtemelen fark etmeyeceğiniz teknik geliştirmelerden ve yükseltmelerden ibarettir.
ETH2 Blockchain ağı 2015’ten beri çalışmaktadır ve bir gecede uygulanmayacaktır. Ana hedeflerden biri kapasiteyi artırmaktır, bu da işlemlerin daha hızlı yürütülebileceği anlamına gelir. Merkezi olmayan finans sektörünün yanı sıra açık kaynak DApp’lerde yaşanan bir patlama bu Blockchain ağında darboğazlar oluşmasına neden oldu.
Örneğin, CryptoKitties’in 2017’nin Kripto ekosistemi için yoğun günlerinde, Ether ve Bitcoin tüm zamanların en yüksek seviyelerine çıktığı günlerde piyasaya sürüldüğünde ne olduğunu hatırladınız mı? Bu koleksiyon kedilerine (CryptoKitties) olan talep o kadar zirveye ulaştı ki, Ethereum Blockchain’inde sıkışmış ve işlenmeyi bekleyen onlarca işlem vardı.
Ölçeklenebilir olmasını sağlamak için ana ağın geleceğe hazır hale getirilmesi, hayatta kalması için çok önemli bir faktördür.
Ethereum 2.0’ın Ethereum 1.0’dan Farkı Ne?
Ethereum 1.0‘ı tek şeritli yoğun bir yol olduğunu ve herhangi bir tıkanıklık meydana geldiğinde tüm araçların yavaş bir hızda ilerlediğini düşünün.
Ethereum 2.0’ı is, Blockchain’i onlarca şeritli bir otobana dönüştürme etkisine sahip bir yükseltme olarak düşünebilirsiniz. Tüm bu güncelleme ve yükseltmeler, eşzamanlı olarak gerçekleştirilebilecek işlemlerin sayısını artıracaktır.
Çalışma Kanıtı (Proof of Work, PoW) algoritmasından Hisse Kanıtı (Proof of Stake, PoS) algoritmasına geçiş, özellikle enerji verimliliği açısından son derece önemli olacaktır.
Çalışma Kanıtı gerçekten yüksek miktarlarda enerji tüketimine neden olur. – öyle ki Bitcoin Blockchain’indeki tek bir işlem 667.551 VISA işlemine eşdeğer bir karbon ayak izine sahiptir. Ethereum 1.0’daki bir ödeme, tipik bir Amerikan evinin bir gün içinde harcadığından daha fazla elektrik tüketiyor.
Elektrik ve Elektronik Mühendisleri Enstitüsü tahminlerine göre ETH 2.0 güncellemesi % 99 oranında enerji kullanımını kesecek. Bu, finansal özgürlük arayışına katkıda bulunmanın yanı sıra, Blockchain’in çevre için felaket olmayacağı anlamına gelir.
Ethereum 2.0 Shard Chains Nedir?
Sharding, Ethereum 2.0’ı ölçeklenebilir hale getirecek teknolojidir. Etkili bir şekilde, blok zinciri ana ağını, yan yana çalışan çok sayıda küçük parça zincirine bölmeyi içerir. İşlemler ardışık bir sırayla yürütülmek yerine, eşzamanlı olarak ele alınacaklar – ve bu açıkça bilgi işlem gücünün çok daha akıllıca kullanılmasıdır.
Blockchain teknoloji şirketi ConsenSys ekibinin açıkladığı gibi: “Her Shard Chains (Parça Zinciri), Ethereum’u tek şeritli bir yoldan çok şeritli bir otobana yükseltmek için başka bir şerit eklemek gibidir. Daha fazla şerit ve paralel işlem, çok daha yüksek verim sağlar.”
Şimdi, “Bu dahice! Bu neden baştan yapılmadı ?!” diye düşünüyor olabilirsiniz. -açık olmak gerekirse cevap, bunun ilk başlarda bu kadar basit olmaması, fikrin ortaya atılmaması ve bunu yapmak için gereken sermayenin yeterince olmamasıdır.
Parçalamanın en büyük dezavantajlarından biri, yükseltme başarısızlıkla sonuçlandığında güvenliği tehlikeye atabileceğidir. Bu mini parça zincirlerinin (Shard Chains) her birini güvende tutmakla daha az doğrulayıcı görevlendirileceğinden, kötü niyetli kişiler tarafından ele geçirilme riskini de barındırmaktadır. Her şey, kriptografi meraklılarını yıllardır şaşkına çeviren o klasik üçlemeye geri dönüyor: ölçeklenebilirlik, ademi merkeziyet ve güvenlik -iki tane seçebilirsiniz.
Staking Nasıl Çalışır?
Ethereum 2.0 blok zincirindeki önemli ve köklü bir değişiklik, çalışma kanıtından hisse kanıtına geçiş yapılacak yani stake etmeye geçiş olacak. Bu, yeni blokların nasıl onaylandığına dair tam bir yeniden dizayn etmeyi gerektirecektir.
Tahmin edebileceğiniz gibi Ethereum 2.0 güncellemesi süreci sonunda artık Proof of Stake algoritmasını çalıştıracak. Bu, Ethereum’un şu anki çalışmasından çok farklı. Yeni bloklar, günlük kullanıcıların kullanmadığı bir teknoloji olan, fazla bilgi işlem gücüne sahip olan madenciler tarafından çıkarılır. Teminat kanıtı fikir birliğiyle (Konsensüs Algoritması, Consensus Algorithm), bloklar genellikle kullanıcıların ne kadar kripto kilitlediğine bağlı olarak orantılı bir şekilde delege edilir. Yani: Toplamın% 5’ini yatıran bir kişi, yeni blokların% 5’ini doğrulayacak ve ödülü alacak. Ethereum 2.0 güncellemesi ile doğrulayıcılar rastgele seçilecek.
Ödüller ne kadar büyük olacak? Bu, kaç tane doğrulayıcı olduğuna bağlı olacak ve zamanla azalacak. Ethereum’un yol haritası, maksimum kazancın 32 ETH’nin üstünde %18.1 veya %1.56 kadar düşük olacağını gösteriyor.
Örnek olarak, 1 Ethereum fiyatı 30.000₺ değerinde olduğunu varsayarsak, bu bir doğrulayıcı olmak için toplam 960.000₺ yatırım gerektirir. Bu çoğu yatırımcı için çok büyük bir miktar. Bu nedenle, kripto meraklılarının Ether’lerini bir araya getirebilecekleri ve gelirleri paylaşabilecekleri stake havuzları ortaya çıktı. Stake havuzları (Staking Pool) hakkında detaylı bilgi için bağlantı verilen makaleyi okuyabilirsiniz.
Ethereum Proof of Stake Avantajları
Daha önce bahsedildiği üzere daha fazla enerji verimliliği, stake etme ile ilgili en büyük avantajlardan biridir. Ancak PoS algoritmasının kazandırdığı avantajlardan sadece birisiydi. İşte diğer avantajlardan bazıları:
- Yatırımcı Dostu Mutabakat. Bir Proof of Work Blockchain’inde doğrulayıcı olmak, ihtiyaç duyduğunuz yüksek teknoloji madencilik ekipmanı nedeniyle genellikle engelleyici bir şekilde pahalıdır. PoS mutabakatıyla, Ethereum’un belirttiği amaç ise yatırımcı dostu bir çalışma prensibi sağlamaktır.
- Daha Adil Yatırım Alanı. Madencilik ekipmanının katıksız maliyeti ve bir PoW fikir birliği mekanizmasının gerektirdiği elektrik tüketimi nedeniyle, yeni bloklar yaratma sorumluluğu genellikle işleri gerçekleştirmek için nakit akışına sahip zengin ve kaymak bir tabakaya yani madencilere düşüyordu.
Ethereum Proof of Stake Dezavantajları
Yine de beklediğiniz gibi, hisse kanıtı fikir birliğinin dezavantajları vardır. Bunlar:
- Büyük pay sahipleri aşırı büyük bir etkiye sahip olabilir. Madenciliği ortadan kaldırmak, güç dengesizliğinden kurtulacağınız anlamına gelmez. Staker biri, 32.000 ETH’yi Stake etmiş olabilir ve bu nedenle, herkesten 1.000 kat daha fazla bloğu doğrulayabilir.
- Bu hünüz test edilmemiş bir yükseltme. Ethereum, Proof-of-Stake’e geçiş yapan en büyük kripto para birimi olacak. Komplikasyonlar ve beklenmedik güvenlik açıkları, proje için felaketten başka bir şey olamaz.
ETH 2.0’ın Ana Aşamaları Nelerdir?
Yukarıdaki görselde de görebileceğiniz üzere, Ethereum Vakfı yaklaşan yükseltmeyle çok yavaş adımlar atmak istiyor. Bu nedenle, Ethereum 2.0’a geçiş süreci, bir gecede uygulanmayacaktır.
Özetle, üç ana aşama vardır: Evre 0, Evre 1 ve Evre 2. Mevcut Ethereum 1.0 blok zinciri her aşamada işlevsel olmaya devam edecek. Evre 3 olarak tanımladığımız aşama ise Ethereum’un sürekli daha iyiye götürülmesi için geliştirilmesi aşamasını temsil eder.
Ethereum 2.0 Aşamaları
- Evre 0 , doğrulayıcıların yönetilmesinden ve PoS fikir birliği mekanizmasının sağlanmasından ve ayrıca ceza ve ödüllerin dağıtılmasından sorumlu olacak Beacon Chain’in lansmanının habercisi olacak. Bunun Ocak 2020 tarihinde gerçekleşmiştir.
- Evre 1, Ayrıca Shard Chain ile Ethereum ağı 64 farklı zincire blünür. Bunun kapasiteyi 64 ile çarpacağını düşünmek mantıklı olsa da, aslında ETH 2.0’ın selefine göre saniyede yüzlerce kat daha fazla işlem yapabileceği anlamına gelebilir. Evre 1 için tarih 2021 olarak belirlenmiştir.
- Aşama 2, akıllı sözleşme işlevselliği ile birlikte ETH transferlerinin ve geri çekilmelerinin gelişini işaretleyecek ve sonunda Ethereum 1.0 blok zincirinin bir kez ve herkes için kapatılmasını sağlayacak. Bunun 2022’ye kadar hayata geçirilmesi planlanmaktadır -ancak her büyük projenin planlanması gibi bu da gecikmelere uğrayabilir.
Jeffrey Hancock’un bu Medium.com makalesinin açıkladığı gibi: “Maalesef 2. Aşamanın ardındaki her şey bir tahmin durumundadır ve bu aşamalar hakkında güvenilir bilgi yoktur.“
Ethereum Vakfı tarafından yönetilen bu projede yüzlerce geliştirici yer alıyor. Tüm karmaşık teknik ayrıntılar özel bir Github sayfasına kaydedilir.
Sahip Olunan Ethereum’lara Ne Olacak?
Şu anda Ether’iniz varsa, yeni blok zinciri hayata geçtiğinde Ether’inizin yok olacağından gerçekten endişeleniyor olabilirsiniz.
İşte bilinmesi gereken önemli şey: Ethereum 2.0 süreci tamamlandığında farklı olan kripto para birimi meydana gelmeyecektir, değişen onu destekleyen Blockchain teknolojisi olacaktır. Satın almanız gereken herhangi bir yeni coin olmayacağı gibi, bir dijital varlıktan diğerine ciddi dönüşümler yapmanız da gerekmeyecek.
Ancak, makul miktarda Ethereum’unuz varsa, göz önünde bulundurmak isteyebileceğiniz bir şey, kripto para biriminizi stake etme yoluyla iyi bir şekilde kullanmaktır. Yine de bir uyarıda bulunmakta fayda var, Ether’lerinizi stake ederken düşünmek isteyebilirsiniz. Ethereum stake yapan yatırımcılar, iki veya üç yıl sürebilecek yükseltmenin 2. Aşamasına kadar kilitlediği Ethereum’larını geri çekemeyecek.
ETH 2.0 Süreci DeFi’yi Nasıl Etkileyecek?
Ethereum 2.0, DeFi (Decentralized Finance, Merkezi Olmayan Finans) sektörünü hem hız hem de işlem ücretleri açısından çok daha pratik hale getirebilir.
Şu anda, ETH 1.0 yalnızca saniyede yaklaşık 25 işlemi (TPS) gerçekleştirebiliyor. Bu, bütün bir blok zinciri ağı bir yana, tek bir DeFi protokolü için bile yeterli değil.
Vitalik Buterin daha önce attığı bir tweetinde, her aşama doğru bir şekilde uygulandığı takdirde ETH 2.0 kapasitesinin hızla 100.000 TPS’ye çıkabileceğini öne sürmüştü.
Ethereum 2.0 Güncellemesi DApp’leri Etkileyecek mi?
Yatırımcıları meraka sevk eden bir endişe ise, bu yükseltmenin mevcut DApp’ler üzerindeki etkisidir. Yeni iPhone’ların artık eski cihazlar için tasarlanmış uygulamaları desteklemediği gibi bir senaryo ile mi sonuçlanacak?
Nihayetinde, DApp’lerin artık bu blok zinciri ile uyumlu olmaması riski yoktur.
Ethereum 2.0 güncellemesi başarıyla sonuçlanırsa, daha önce yüksek işlem ücretlerinden ve yavaş onay sürelerinden bıkmış geliştiriciler için yeni bir inovasyon dalgasını tetikleyebilir.
Ethereum 2.0 Güncellemesi Ethereum Fiyatlarını Artıracak mı?
Bir çok yatırımcının aklındaki soru, ETH 2.0’ın tamamen piyasaya sürüldüğünde Ethereum’un değeri üzerinde ne gibi bir etkisi olacağıdır.
Tabii ki, kripto piyasaları söz konusu olduğunda böyle tahminlerde bulunmak son derece yanıltıcı olabilir, çünkü işler birkaç saat içinde çarpıcı bir şekilde değişebilir. Nihayetinde, Ethereum’un geleceği, büyük ölçüde önümüzdeki birkaç yıl içinde olacaklara bağlı.
Bu makale de dahil (Ethereum 2.0 Süreci Nedir?) burada bulunan ifadeler, grafikler ve görseller hiçbir şekilde yatırım tavsiyesi olmayıp sadece inceleme ve rehber niteliği taşımaktadır. İlgili kripto para birimine yatırım yapmadan önce mutlaka finans danışmanınızla görüşmelisiniz. Cedkan’da yayınlanan hiçbir makale veya yazarı, yatırım ürün ya da hizmetlerinden doğan veya doğduğu iddia edilen hiçbir zarar veya kayıptan dolaylı ya da doğrudan sorumlu tutulamaz.
